Επανάσταση, Dada και Ξερό Ψωμί (Μπλογκοπαίχνιδο)

Βίβλος Γενέσεως Τέχνης Dada[1], τέκνου Tzara, τέκνου Janco, τέκνου Hans Arp, τέκνου Duchamp... Pølsemannen παρέδωκε τω Hades, Hades παρέδωκε τω Σπίθα, Σπίθας παρέδωκε τη Αστεροεσσία και τους αδερφούς αυτής.

Marcel Duchamp, Μόνα Λίζα, 1919. O πίνακας του ντανταϊστή καλλιτέχνη δεν ήταν κάτι άλλο πέρα από μια αντιγραφή της γνωστής Μόνα Λίζα του Ντα Βίντσι με μουστάκι και γένια. Κάτω έφερε τα γαλλικά γράμματα: L.H.O.O.Q. Aν διαβαστούν όλα όπως προφέρονται στη γαλλική γλώσσα δίνουν τη φράση: Elle a chaud au cul = Έχει ζεστό / καυτό κώλο.

Ο πάπυρος που μου παρεδόθη από το ντανταϊστή Σπίθα αποκρυπτογραφήθηκε κι έδωσε το παρακάτω κείμενο:

Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε φράσεις από πέντε μπλόγκερ της επιλογής μας και να σχηματίσουμε με τις φράσεις αυτές μια καινούργια φράση.

Α. Η επιλογή της κάθε φράσης από τον κάθε μπλόγκερ να μην ξεπερνά τις τρεις λέξεις και να επιλέγεται από τους χρήστες με όσο το δυνατόν τυχαίο copy/paste.

Β. Δεν έχει σημασία αν στο τέλος η πρόταση ή η παράγραφος βγάζει νόημα. Αυτό είναι και η πλάκα! Αποφύγετε να "ωραιοποιήσετε" το αποτέλεσμα, και αφήστε την ως έχει.

Γ. Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε φράσεις από ήδη επιλεγμένους μπλόγκερ.

Ανέτρεξα στους καλλιτέχνες: tovenito, dyosmaraki, ανεμοσκορπίσματα, b|a|s|n\i/a, Amεliε * Dήmηtρa και ιδού τι τους βούτηξα χωρίς να με ανθιστούν:

Μπακ του γιου. Οι πιστοί χριστιανοί μες στο σκοτάδι. Μείζον δε τούτων καρότο, αυγό ή κόκκος καφέ.

Το κολλάω κάτω απ' την ποίηση των υπολοίπων και κάνω Αντιτέχνη:

Τον είδα αγριεμένο ως μοχλό ανάπτυξης της εντυπωσιακής δύναμης. Εξ ημέρας εργά την ατμόσφαιρα της Τούμπας. Μόνο χρήσιμοι για να ανατέμνουν ποντίκια, δεν φαίνεται να πιστεύει στις θρησκευτικές ελευθερίες, ο καλός Θεός θα της δώσει τη φώτιση, η αυτάρκεια του χωριού διαβρώθηκε, ψεύδεσθαι διά των αριθμών. Όλα στην ώρα, θρησκομανία, αμετροέπεια και υπερβολές o Χίτλερ, δεν βρίσκω νόστιμα κι από τις ταυτότητες. Τα ζα μας ήσαντε αργά. Οι άνδρες δεν κλαίνε, χτυπήσαμε κάτι ροφούδια, συμβαίνουν και εις τας καλυτέρας των οικογενειών. Άστα να πάνε πάτερ....
Μπακ του γιου. Οι πιστοί χριστιανοί μες στο σκοτάδι. Μείζον δε τούτων καρότο, αυγό ή κόκκος καφέ.

Οι προαναφερθέντες καλλιτέχνες, ων και εβούτηξα φράσεις πνευματικής τους ιδιοκτησίας, καλούνται με τη σειρά τους να κλέψουν φράσεις άλλων καλλιτεχνών, ώστε να κάνουμε την επανάστασή μας κι εμείς με ολίγη τέχνη, μιας και δε βλέπω παιδιά στους δρόμους, γυναίκες και άντρες με όπλα στους ώμους... και δε βροντάει κανένας Όλυμπος ούτε αστράφτει καμιά Γκιώνα, κι ούτε μουγγρίζουν τ' Άγραφα κι ούτε σειέται η στεριά, αλλά φευ! μόνο στην μπλογκόσφαιρα κάποιοι κινούν κάτι, πλην όμως αυτό είναι πλήκτρα και ποντίκι...

______________________________________

[1] Dada ή Ντανταϊσμός είναι ένα κίνημα τέχνης ή σωστότερα αντί-Τέχνης που γεννήθηκε στη Ζυρίχη το 1916. Επηρεάζει τόσο τις εικαστικές τέχνες όσο και την ποίηση, τη λογοτεχνία, το θέατρο και τη γραφιστική. Τι ακριβώς σημαίνει Dada, δεν το γνωρίζει κανείς και οι συζητήσεις επ' αυτού θυμίζουν τους ατέλειωτους προβληματισμούς των αναλυτών του τύπου «τι θέλει να πει ο ποιητής». Ο ίδιος ο Τristan Tzara, από τους πρωτεργάτες του κινήματος θα πει «Dada ne signifie rien» (Νταντά δε σημαίνει τίποτα), ενώ κατ' άλλους, όπως ο Richard Hülsenbeck η λέξη προήλθε, όταν οι καλλιτέχνες επιζητώντας όνομα για το νέο καλλιτεχνικό ρεύμα έβαλαν ένα μαχαίρι μέσα στο γαλλικό λεξικό Larousse κι έπεσαν τυχαία στη λέξη dada που σημαίνει ξύλινο παιδικό αλογάκι. Άλλοι πάλι ερμηνεύουν την προέλευση της ονομασίας του κινήματος από το da da (ναι, ναι), που χρησιμοποιούσαν στις μεταξύ τους συνομιλίες οι Ρουμάνικης καταγωγής καλλιτέχνες Tristan Tzara και Marcel Janco.

Το σίγουρο όμως είναι ότι το Dada δεν είναι τέχνη κατάφασης, αλλά αμφισβήτησης και άρνησης σ' όλες τις μέχρι τότε παραδεδομένες νόρμες που οδήγησαν στην παρακμή και τελικά στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως ρεύμα δεν κρατάει παρά μέχρι το 1920, αλλά θα επηρεάσει τα επερχόμενα κινήματα του σουρρεαλισμού, της avant-garde, το νεορεαλισμό μέχρι και την πολύ μεταγενέστερη pop art και το punk.

Άλλοι από τους καλλιτέχνες του Νταντά, όπως ο Χανς Άρπ θα μεταπηδήσουν αργότερα στην αφηρημένη τέχνη, ενώ ο Max Ernst και ο Guillaume Apollinaire θα θεμελιώσουν αργότερα το ρεύμα του σουρρεαλισμού.

© Ελένη Καλλιανέζου, Αθήνα 7 Οκτωβρίου 2008