Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008

Χρόνος

Κρόνος, ο Τιτάνας. Ο πατέρας των θεών του Τρίτου Καιρού και Κύριος του Χρόνου. Ο μέγας όφις των αλχημιστών, ο κυκλώνων το αυγό του Κόσμου. Ο ποικιλόμυθος, η γέννα, ο παγγενήτωρ. Ο ορίζων τα πεπρωμένα των θνητών. Ο τολμήσας να σημάνει το τέλος των αθανάτων, ευνουχίζοντας τον πατέρα του και τους παλιούς καιρούς. Αυτός που και στα μελλούμενα θέλησε να δώσει τέλος καταπίνοντας την ίδια του τη σπορά.
Κι όμως... Έστω κι αν το μέλλον του αντιτάχθηκε μ’ εκείνη τη
φοβερή Τινανομαχία, όταν ο γιος του, ο Δίας ανέλαβε δράση καλώντας τ’ αδέρφια του και τους θνητούς σε πόλεμο εναντίον του, κι αν νικήθηκε και τιμωρήθηκε κι όπως ο Χρόνος πάγωσε, βασιλιάς της Νήσου των Μακάρων έγινε, της Μοίρας Κλειδούχος. Ο Χρόνος, ο Κυρίαρχος, ο αδάμαστος, ο αήττητος.

Το χρόνο μου πάγωσα και βάλθηκα να πολεμήσω στοιχειά των παλιών και των νέων καιρών. Κι άλλοτε νικούσα. Κι άλλες φορές πάλι νικιόμουν. Κι αρνήθηκα τη γέννα στα μελλούμενα μένοντας άτεκνη. Μα δεν μπορεί... Όλο και κάτι θα έχω γεννήσει. Και θα με πολεμήσει κι ίσως ηττηθώ. Το πιθανότερο θα είναι να ηττηθώ.



Κρόνος – Χρόνος [1]


Γιατί ο χρόνος παίζει σ’ όλους ένα περίεργο παιχνίδι. Συστέλλεται και διαστέλλεται. Λες: «είμαι αδρανής και τον αφήνω να κυλά», αλλά άλλες φορές πάλι τα γεγονότα κυλούν πυκνά, όλα σε τόσο σύντομο χρόνο, που από την αφετηρία τους σου φαίνεται ότι πέρασε μια αιωνιότητα. Χάνεις την αίσθηση του χρόνου.

Η ήττα όμως τ’ ανθρώπου είναι αναπόφευκτη. Γιατί ο χρόνος, ο μέγας κατεργάρης, δεν υπόκειται μόνο στους νόμους της συστολής και διαστολής. Γιατί ο χρόνος κυρίως περιστέλλεται. Γύρω απ’ το κοσμικό αυγό, γύρω από σένα, γύρω από μένα, γύρω από κάθε ζώντα οργανισμό. Μέχρι να σε συνθλίψει και το κέλυφός σου να σπάσει. Και δίνεται η μάχη στα μαρμαρένια αλώνια. Και δίνουμε όλοι, με τη σειρά μας ο καθείς, τον οβολό μας στον αμίλητο βαρκάρη.

Το χρόνο μου πάγωσα και βάλθηκα να πολεμήσω στοιχειά των παλιών και των νέων καιρών. Κι άλλοτε νικούσα. Κι άλλες φορές νικιόμουν. Κι αρνήθηκα τη γέννα στα μελλούμενα μένοντας άτεκνη. Μα δεν μπορεί... Όλο και κάτι θα έχω γεννήσει. Και θα με πολεμήσει και θα ηττηθώ. Κι ίσως συναντήσω τον ίδιο το Κρόνο, αν ο βαρκάρης αντί στα Τάρταρα στα Ηλύσια πεδία με οδηγήσει. Κι ίσως συναντήσω κι εγώ το Χρόνο. Κι ίσως γίνω η ίδια χρόνος – άχρονος, στα Ηλύσια πεδία η κυρίαρχος.

Όμως Ηλύσια πεδία υπάρχουν; Αν δεν υπάρχουν, τότε θα γίνω η κυρίαρχος του Πουθενά. Κι ίσως πουθενά και Ηλύσια πεδία είναι ένα και το αυτό: ου-τόπος· η Ουτοπία που είναι μαζί και προορισμός. Η Ιθάκη μου.

«Κλύουσα ικετηρίδα φωνήν, πέμποις εύολβον βιότου τέλος αιέν άμεμπτον»[2]

________________


[1] Ο Κρόνος με το δρεπάνι του, πατέρας του χρόνου. Τα φίδια ή δράκοι ενδεχομένως συμβολίζουν και την αλυσίδα του DNA κι είναι σε σχήμα Ω, που δείχνει το τέλος. Τα φτερά των ερπετών ερμηνεύτηκαν από κάποιους που μελετούν την ψυχολογία του υποσυνείδητου στα βήματα της Αλχημείας του Jung, ως η επιστροφή της συνείδησης σε ανώτερες σφαίρες ύπαρξης, πάνω απ’ τα σύννεφα. Η ερμηνεία ωστόσο της εικόνας επιδέχεται πολλή συζήτηση, γιατί το έργο προηγείται της αποκωδικοποίησής του και δε μου φαίνεται σωστό να κρίνουμε με βάση τη γνώση των καιρών μας κάτι προγενέστερο, μιας και όταν φιλοτεχνήθηκε η εικόνα κανείς δε μιλούσε για αλυσίδα DNA. Eντούτοις, φιλοσοφικά παρουσιάζει ενδιαφέρον.

[2] Ελαφρώς παραφρασμένο, από τον ύμνο Ες Κρόνον, από τους Ορφικούς Ύμνους. Άλλαξα την κατάληξη του κλύων σε κλύουσα για ευνόητους λόγους.




© Ελένη Καλλιανέζου, Vejen 9 Ioυνίου 2008

buzz it!

26 σχόλια:

Dimitra Andritsiou είπε...

Το χρόνο μπορείς να τον νικήσεις μόνο μ' αυτά που αφήνεις πίσω σου...

Καλημέρα, Ελ(ι)ενάκι!

Αστερόεσσα είπε...

Eύκολη φράση: Νικώ το χρόνο μ' αυτά που αφήνω πίσω μου. Βολική και για την υστεροφημία μας. Κυνήγησε και τους Έλληνες της Αρχαίας Ελλάδας και σε γενικές γραμμές σε αυτό κατέληξαν.
Αλλά κι ο Πλάτων κι ο Αναξίμανδρος κι ο Ηράκλειτος και ο Επίκουρος πέθαναν. Κι ο Ηρόδοτος κι ο Όμηρος πέθαναν. Κι ο Περικλής κι ο Θουκυδίδης πέθαναν. Γνωστοί μεν και έχοντας έργο πίσω τους αφήσει, αλλά πέθαναν.

Και ρωτώ: Τις ο εγγυητής της αθανασίας της ψυχής; Ποιος μας λέει ότι δεν είναι ένα αρχαίο παραμύθι που πρωτάρχισε ο πρωτόγονος στη σπηλιά του για να ξορκίσει πρώτα απ' όλα τους δικούς του φόβους μπροστά στο θάνατο;
Όλες οι θρησκείες επιχείρησαν να δώσουν παρηγοριά στον άνθρωπο πάνω ακριβώς στους υπαρξιακούς του φόβους. Ότι η ψυχή είναι αθάνατη. Ότι θα πάει στον Παράδεισο ή στην Κόλαση ή (βολικό για τους "έτσι κι έτσι" μη έχοντες αποκρυσταλλωμένη άποψη εκ του Ιερατείου) στο Καθαρτήριο.
Ότι θα συναντήσει τον Άνουβι και τον Όσιρι και πρέπει απέξω να γνωρίζει λόγια μαγικά, για να νικήσει φοβερά ερπετά και να 'χει απάνω του φυλαχτά.
Ότι πρέπει (ιδίως αν ήταν ηγεμόνας) να έχει μαζί του δούλους δεκάδες και το άλογό του και το σκύλο του, οπότε έπαιρνε η μπάλα και καμπόσους ακόμη, που τους έσφαζαν, γιατί έτσι έπρεπε.
Ότι η σύζυγος έπρεπε να ακολουθήσει το πτώμα του ανδρός στην πυρά.
Ότι στα ουράνια σε περιμένουν ουρί και βουνά από πιλάφια, ιδίως αν έχεις σκοτώσει απίστους.
Ότι οι ήρωες πάνε στη Βαλχάλα.
Ότι οι νεκροί μια μέρα θα αναστηθούν και σα να μην έφτανε η πρώτη κρίση σε Παραδείσους και Κολαστήρια, οι ψυχές των χαμένων θα πάνε στη Γέεννα του Πυρός μετά τη Δεύτερη Κρίση. Φαντάσου να καταδικάζεσαι δυο φορές χωρίς καν το δικαίωμα να ασκήσεις έφεση. Ούτε Άρειος Πάγος υπάρχει. Λίγο ντεμοντέ μου φαίνεται το σύστημα δικαιοσύνης. Γιατί; Η Γέεννα του Πυρός θα λύσει το δημογραφικό; Αντιμετωπίζεται πρόβλημα χωροταξίας, επειδή δε θα αντιστοιχούν αρκετά τετραγωνικά μέτρα Παραδείσου ανά ψυχή;

O Διγενής ψυχορραγεί
κι η γης τονε τρομάσσει
κι η πλάκα τον ανατριχιά
πώς θα τονε σκεπάσει
...

Κι η γη μπορεί να ψυχορράγησε κι η πλάκα ν' ανατρίχιασε, αλλά τονε σκέπασε όμως. Δεν είπε: "Δε γίνεται, επειδή είναι ο Διγενής - ο αντρειωμένος, που στους θνητούς ξεχωρίζει".

Αστερόεσσα είπε...

Ερώτηση: Θα προσπαθούσε ο άνθρωπος να είναι Αγαθός, εάν γνώριζε ότι δεν τον περιμένει ούτε ανταμοιβή μηδέ τιμωρία μετά θάνατον;

Ταπεινή προσωπική μου θέση και την καταθέτω με όλη μου την ειλικρίνεια, γιατί έχω και άλλα θέματα να γίνω και ψωνάρα: Προσωπικά θα το προσπαθούσα.

b|a|s|n\i/a είπε...

προσπαθεί ο άνθρωπος να είναι αγαθός για την κόλαση και τον παράδεισο μετά θάνατον;
όχι για την κόλαση και τον παράδεισο της ζωής;
την κόλαση και τον παράδεισο τα δικά του;
πιστεύουμε σε κόλαση και παράδεισο;
τιμωρία και ανταμοιβή;
όσο ξύλο και να τρώγαμε μικρά δεν κάναμε τελικά αυτά που αισθανόμασταν καλά, χωρίς να ενοχλούμε κανέναν;
δεν έχουμε μαζέψει σκουπίδι από το δρόμο και το έχουμε πετάξει στο καλάθι, απλά επειδή δεν ταιριάζει με την αισθητική μας;
δεν έχουμε ποτίσει τα λουλούδια στην δουλειά επειδή τα βλέπεις μαραμένα και δεν τα ποτίζει κανείς;
περιμένουμε κάποιος να μας πει μπράβο ή να μας τιμωρήσει επειδή ξοδεύουμε αλλουνού νερό;
από μόνοι μας δεν κάνουμε;
αυτονόητο δεν είναι αυτό;

Αστερόεσσα είπε...

Όχι, δεν είναι καθόλου αυτονόητο, αν και νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι το πλέον φυσιολογικό και αυθόρμητο. Στον κόσμο των προβάτων, όταν τσοπάνηδες και μπιστικοί γίνονται οι λύκοι για να ροκανίσουν μετά με την ησυχία τους τα πάσης φύσεως μυρηκαστικά που κατεβάζουν αμάσητο ό,τι τους δίνεται, η υπόσχεση λειμώνων χλοερών είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να κινείς τα νήματα των νευρόσπαστων.
Αλλά η ομορφιά είναι μέσα στην απλότητα. Και το πιο απλό είναι να φτιάξεις ομορφιά παρά να τη μαγαρίσεις.

Αστερόεσσα είπε...

Και να διορθώσω και μια αβλεψία μου:
*μηρυκαστικά
Πάνω στη βιασύνη μου έγραψα τα i ανάποδα.

tovenito είπε...

νομίζω πως ο χρόνος μέσα στη διαστολή, στη συστολή ή στην περιστολή (δεν ξέρω αν υπάρχει αυτή η λέξη, εδώ διάβασα ότι περιστέλλεται) στο τέλος μας καταπίνει όλους. και είναι τόσο ματαιόπονο στην τελική όλο αυτό το ταξίδι και ίσως μόνο όταν αφήνεις πίσω μια ζωή, να ανακουφίζεσαι κάπως.

Αστερόεσσα είπε...

Όταν οι αισθήσεις έχουν νεκρωθεί, πώς είναι δυνατόν να έχεις αίσθημα ανακούφισης; Με ποιο κεντρικό νευρικό σύστημα θα το κρίνεις;

Είχα διαβάσει παλιά στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, Τόμος Α' ότι ο Μέγας Αντώνιος όρισε το θάνατο ως "το σπάσιμο της συνείδησης και της μνήμης του Χρόνου". Η ψυχή, με άλλα λόγια παύει να έχει συναίσθηση Παρόντος, Παρελθόντος και Μέλλοντος και χάνει κατά κάποιον τρόπο τη μνήμη της, κάτι που απαντά σε παραλληλία και στις αρχαίες ελληνικές παραδόσεις με τον ποταμό της Λήθης στη γεωγραφία του Κάτω Κόσμου. Ο Οδυσσέας στη νέκυια (τη ραψωδία λ της Οδύσσειας) δεν αναγνωρίζεται στην αρχή ούτε από τον Αχιλλέα ούτε από το μάντη Τειρεσία, αλλά ούτε κι από τη μάνα του, την Αντίκλεια. Για να τους επαναφέρει τη μνήμη και τη συνείδηση, λέει ο Όμηρος, τους έδωσε να πιουν αίμα. Τους έκανε με δυο λόγια χοή ζωής. Ενδιαφέρον, αν το καλοσκεφτούμε.
Ότι αυτό που βρίσκεται σ' έναν χρόνο παγωμένο (θάνατος) για να ξεπαγώσει θέλει μετάγγιση αίματος. Ζωής.
Άρα, δεν είναι δυνατόν να έχουμε αντίληψη ούτε της ζωής, αλλά ούτε και του θανάτου, αν δεν υπάρξει κάποια τρύπα απ' όπου η μια έννοια θα υπεισέρχεται η μια στην άλλη, θα της μετακενώνει καινούργια πληροφορία, θα την αλλάζει και ταυτόχρονα -σύμφωνα με το νόμο των αλληλεπιδράσεων, θα αλλάζει κι αυτή. Αλλά, κανείς δεν μπαινοβγαίνει απ' τις πύλες ζωής και θανάτου για να μας πει. Εκτός από κάποια πρόσωπα του μύθου, π.χ. Διόνυσος, Ορφέας, Ηρακλής, Οδυσσέας ή και Χριστός.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Καλλιανέζου, έλεος! Μη μας "στέλνεις" καλοκαιριάτικα...
Λοιπόν, εγώ ακολουθώ τη θεωρία (αιρετική) του Ωριγένη περί "αποκαταστάσεως των πάντων"!
Δηλ. ο αγαθός Θεούλης θέλει όλοι να σωθούμε και μετά από κάποια στάδια καθάρσεως θα βρεθούμε όλοι στον παράδεισο!
Άρα ... μπορούμε πιο ελέυθερα να επιλέξουμε στην παρούσα ζωή το καλό ή το κακό! Έτσι;

Αστερόεσσα είπε...

lol Το καλοκαιριάτικα συζητείται. Πού καλοκαιριάτικα; Εδώ είναι ελαφρώς "ανοιξιάτικα".
Και τι σημαίνει ακολουθώ μια θεωρία; Όποια κι αν είναι αυτή. Θα βάλω τη θεωρία στο τραπέζι του χειρουργείου, θα την κόψω σε κομματάκια, θα τη συνθέσω, θα την αποσυνθέσω, θα την παντρέψω με άλλες -αν παντρεύεται- και θα αναλύσω και το ανδρόγυνό τους για να βρω φως.
Δε μου αρέσει ο ρόλος του ακόλουθου ούτε καν στους θεούς που η ίδια μπορώ να πλάσω.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Σου αφιερώνω το τραγουδάκι του Παπακωνσταντίνου "Σ' ακολουθώ"!
Κι απάνω σου κολλάω... σαν φανελάκι καλοκαιρινό!

Αστερόεσσα είπε...

Να σημειώσω και κάτι ακόμη για τον tovene592.
Η έννοια περιστολής χρόνου ανήκει στις αμπελοφιλοσοφίες της γραφούσης. Επομένως, αν περιστέλλεται, αποστέλλεται κιόλας (διαχέεται). Γιατί δεν είναι δυνατόν να ορίσεις μια έννοια μονοσήμαντα, χωρίς να λάβεις υπόψιν την αντίθετή της σ' ένα δίπολο αντιθέτων ή ακόμη και την άρνησή της σ' έναν άλλον άξονα (συμπεριλαμβανομένων φιλοσοφικών συστημάτων που συγκρούονται ή είναι θανάσιμοι εχθροί).

Αστερόεσσα είπε...

@ ασκαρδαμυκτί, παλιοβλαμμένο, τσάκω ένα φιλάκι. lol

Ασκαρδαμυκτί είπε...

"Τσάκω";;;;
μα πού πήγε η ανατραφή σας κυρία μου; Με σοκάρατε!
(αλλά μου άρεσε ρε γμτ! και θα προτιμούσα αντί "παλιοβλαμμένο" να με αποκαλούσατε "κωλοβλαμμένο"!)

Αστερόεσσα είπε...

Mου τη δίνει που δεν έχουμε έναν φυσικό στην παρέα που να μας πλουτίσει τη συζήτηση με τις θέσεις της φυσικής επιστήμης!

Εσύ, από πάνω μου με τα φιλιά, αρκετά! Την ερχόμενη Κυριακή πάλι στις 14:49 ώρα Περού.

Αστερόεσσα είπε...

Φαντάζομαι το χρόνο ως μια σπείρα εσωστρεφή ή εξωστρεφή. Να ισχύει άραγε αυτό επιστημονικά; Θα μπορούσε ο χρόνος να αναπαρασταθεί γραφικά έτσι;

Αστερόεσσα είπε...

Και μάλιστα όχι σπείρα πάνω σ' ένα επίπεδο. "Στερεομετρική" σπείρα. (Αν ισχύει ένας τέτοιος όρος).

faraona είπε...

Δεν υπαρχει χρονος.
Ειναι εφευρεση του μυαλου μας απλα για να μπορουμε να προσεγγισουμε καπως την υπαρξη μας.
Καπως...

την καλησπερα μου

Αστερόεσσα είπε...

Kαι τη δική μου καλησπέρα!
Αν δεν υπάρχει χρόνος, τότε γιατί όλη η θεωρία της σχετικότητας ασχολείται με το χωροχρόνο;
Η ύπαρξη του ανθρώπου δεν προσεγγίζεται χωρίς το χρόνο. Ναι, αλλά τότε πώς είναι ο χρόνος εφεύρημα, όταν το ανύπαρκτο εφεύρημα επενεργεί τόσο δραστικά επάνω μας και μάλιστα είναι και όρος για να μελετήσουμε την ύπαρξή μας; Υπάρχει contradictio in terminis. Άρα, ο χρόνος δεν είναι ανύπαρκτος. Ούτε και θα δρούσε επάνω μας ως κάτι το ανύπαρκτο.
Θα ήθελα να ήμουν 25 χρονών. Αλλά είμαι ήδη 40 κλεισμένα. Κάτι δε μου κολλάει.

Αστερόεσσα είπε...

Mια και δε βλέπω φιλοσοφικό ενδιαφέρον για την ώρα, θα σας βάλω ένα παραμυθάκι που μόλις έγραψα κι αν μας έρθουνε συμποσιαστές σε τούτη την ανάρτηση, καλοδεχούμενοι.

Sarasides είπε...

Ο χρόνος είναι, λένε, ανθρώπινη εφεύρεση. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Ρέα και Κρόνος: τι ταιριαστό ζεύγος! Και εγένετο Ιστορία.

Αστερόεσσα είπε...

Kαλώστον τον Αλκιβιάδη, που βουνό με βουνό δε σμίγει!
Ωραία, έστω ότι δεν υπάρχει χρόνος. Έχουμε ήδη δύο απόψεις. Πώς όμως γίνεται να έχουμε αφετηρία και τέλος;
Και Ρέα σημαίνει και ρέουσα. Σύζυγος του Κρόνου - Χρόνου.

Sarasides είπε...

Μα δεν έχουμε. Εφόσον είμαστε πλασμένοι κατ' εικόναν και ομμοίωσιν του άναρχου Θεού.
Εξ άλλου, ο Ζευς - σε συνεργασία με την ρέουσα Ρέα - τον έκλεισε τον Κρόνο στο Τάρταρο της λήθης.

Αστερόεσσα είπε...

Είμαστε; Ή εμείς πλάθουμε τους θεούς μας κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσίν μας, τοποθετώντας τους σε βάθρο για να πετύχουμε την υπέρβαση;
Ακόμα κι αν ο Θεός είναι αποκύημα της φαντασίας του ανθρώπου, είναι βασικό να τοποθετείται σε ανώτερο επίπεδο απ' τον άνθρωπο για τη μέθεξη.
Κι ο Κρόνος τέλος αποκαταστάθηκε. Έγινε βασιλιάς στα Ηλύσια Πεδία, στη Νήσο των Μακάρων. Κλειδούχος του Παραδείσου. Διέπραξε μεν ύβρι, αλλά επήλθε κάθαρση κι αποθεώθηκε.

zero είπε...

Αυτο ειναι Καταπληκτικο ποστ.
Μπραβο σου.
Χαιρομαι, που τυχαια, βρηκα το μπλογκακι σου.

Αστερόεσσα είπε...

Ξανά σε ευχαριστώ, zero.
Δεν ξέρω αν στο σκεπτολόγιό μου αναφέρω ή όχι θέσεις "αιρετικές".
Είμαι όμως βέβαιη ότι και οι πλέον "ορθόδοξοι" πάσης φύσεως δογμάτων, έστω και κάποια στιγμή αμφισβήτισαν τα δόγματα.
Αυτό αποτελεί και αναγκαίο όρο για την εξέλιξη της σκέψης.
Σκέπτομαι, αμφιβάλλω, αναθεωρώ, αισθάνομαι, πράττω - άρα, υπάρχω. Μετά είμαι και ελεύθερη να αποδεχτώ, να αγαπήσω ή και να πιστέψω.
Ζήτω οι ρεβιζιόνες! lol