Griots – Αύξηση της Εντροπίας του Υπάρχοντος Συστήματος – Απόπειρες ερμηνείας – Λαϊκισμός.

Garry Winogrand, Άτιτλο, 1950

Κοινωνική Εντροπία.

Προσφάτως ο Σπίθας ονόμασε την κρίση που εμφανίστηκε τελευταία στα ελληνικά δρώμενα ως συστημική κρίση. Και όντως το φαινόμενο της βίας και της πολλαπλώς εκπεφρασμένης κοινωνικής αγανάκτησης χρήζει άλλης πολιτικής και κοινωνιολογικής ερμηνείας, προκειμένου να εξευρεθούν λύσεις επί της ουσίας, πολλώ δε μάλλον αφού απειλούμαστε κι από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.

Στη θερμοδυναμική, θεωρούμε ότι η εντροπία είναι μέτρο της αταξίας ενός συστήματος. Ας το μεταφέρουμε στην πολιτική ζωή επιχειρώντας να ερμηνεύσουμε κοινωνικές δομές. Εάν μια διάταξη στο χώρο, η οποία θεωρείται κανονική αποδιοργανώνεται, τότε η εντροπία ολόκληρου του συστήματος αυξάνει.

Τι θα μπορούσαμε εν προκειμένου να ονομάσουμε αποδιοργάνωση του κανονικού συστήματος; Απλοϊκό να πούμε ελαφρώς ότι τα φαινόμενα βίας αυξάνουν την εντροπία του συστήματος, γιατί και αυτά είναι απότοκο ενός κράτους διεφθαρμένου και μη-οργανωμένου, όπου οι θεσμοί δε λειτουργούν.

Άρα, η αύξηση της κοινωνικής εντροπίας βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με το οικονομικο-πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, που με τη σειρά του αδυνατεί πλέον να ελέγξει ή να ερμηνεύσει τις αλλαγές στον κοινωνικό ιστό.

Συστημική Επιστήμη.

Σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει η Βικιπαίδεια η συστημική είναι μια ολιστική Επιστήμη με κλάδο την Κυβερνητική που ως όρος ταράζει τα νερά στη μεταπολεμική κοινωνία.

Πιο συγκεκριμένα: [...Θεωρία συστημάτων είναι ένα διεπιστημονικό γνωστικό πεδίο το οποίο παρέχει ένα ενοποιητικό, φιλοσοφικό πλαίσιο εννοιών για τη μελέτη ολοκληρωμένων συστημάτων, ανεξαρτήτως από τη διάσπαση τους σε πιο θεμελιώδεις δομικούς λίθους και λαμβάνοντας υπ' όψιν τις αλληλεπιδράσεις αυτών των θεμέλιων λίθων. Ο εν λόγω τρόπος σκέψης ονομάζεται ολισμός και αποτελεί το αντίθετο της προσέγγισης της μελέτης ενός συστήματος αποκλειστικά με αναγωγή του στα δομικά του μέρη, δηλαδή ενός άλλου τρόπου σκέψης που καλείται αναγωγισμός. Η θεωρία συστημάτων αναπτύχθηκε ως αντίδραση στον αναγωγισμό και στους περιορισμούς του...]

Άρα, δι' αυτής της λογικής, κάθε συστημική κρίση μπορεί να ερμηνευτεί διά της επιστήμης της Κυβερνητικής.

Αν θεωρήσουμε την κοινωνία ως ένα πολύπλοκο σύστημα με σύνθετη δομή που χαρακτηρίζεται από ισχυρή εξάρτηση και ποικιλομορφία μεταξύ των μερών του, τότε δεν είναι αναγκαίο να μεταβληθεί ολόκληρο το σύστημα. Αρκεί να μεταβληθεί επί της ουσίας μία και μόνο συνιστώσα του για να επηρεαστεί δραστικά και να μεταβληθεί και ολόκληρο το σύστημα και η εντροπία του. (Βλέπε π.χ. εξεγέρσεις στην Ελλάδα και διά της θεωρίας του ντόμινο, αντίστοιχες εξεγέρσεις στην Νότια Ευρώπη, Γαλλία ή Αμερική. Όμως στη Γαλλία οι φοιτητές είχαν πολύ συγκεκριμένα αιτήματα που έφεραν σε αμηχανία το κόμμα του Σαρκοζί).

Πολιτικές εφαρμογές.

Εάν υπάρξει θεωρητικά μια επί της ουσίας ποιοτική αλλαγή σε τμήμα του πολιτικού χώρου επηρεάζεται δραστικά κι ολόκληρος ο πολιτικός χώρος.

Είναι όντως αναγκαίο να υπάρξουν κι άλλοι πολιτικοί σχηματισμοί, αφού οι υπάρχοντες (και εν προκειμένω η Αριστερά) φαίνονται να αποτυγχάνουν λίγο ως πολύ στην ερμηνεία των κοινωνικών εκρήξεων χρησιμοποιώντας παλιομοδίτικους όρους ή θωπεύοντας ηλικιακούς χώρους οδηγώντας εκόντες – άκοντες σε πολώσεις;

«Στη Δημοκρατία καμία μορφή βίας δεν είναι ανεκτή από καμία κοινωνική ή ηλικιακή ομάδα» (Αν.Αρ. Ηρακλείου)

Θεωρώ ότι αν υπάρξει δραστική ποιοτική αλλαγή σε τμήμα του υπάρχοντος πολιτικού χώρου (π.χ. ενός και μόνο κόμματος, όσο μικρή κι αν είναι η δύναμή του) θα επηρεαστεί δραστικά κι όλη η πολιτική ζωή. Αρκεί η αλλαγή αυτή να είναι ουσιαστική και ξεκάθαρη, που να προασπίζει τους θεσμούς δικαίου προτείνοντας λύσεις εφαρμόσιμες και με συναίσθηση της πραγματικότητας μέσω των κοινοβουλευτικών θεσμών.

Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με κατεξοχήν συναισθηματικούς ιθαγενείς – που επηρεάζονται τα μάλλα από το θυμικό τους είναι πιθανόν ουτοπικό να μιλάμε για άρδην ποιοτική αλλαγή στα ήθη, όταν ο πολιτικός λόγος (από όλους τους χώρους -πλην ελαχίστων μεμονωμένων φωνών) διέπεται από λαϊκισμό και δημαγωγία.

Εμείς οι Ελληναράδες.

Ησυχάζοντας λίγο από τα επεισόδια βλέπουμε στις ειδήσεις στα ΜΜΕ τίτλους όπως: «Κατακόρυφη άνοδος στις βιαιότητες στις ληστείες» κλπ, που μαθηματικά θα οδηγήσει ύπουλα σε ποιο λαϊκό αίτημα αν όχι στο «Θέλουμε αστυνομία ισχυρή που να προστατεύει τον πολίτη»; Κι αν στο κάτω – κάτω υπάρξει και αθώωση αργότερα του αστυνομικού που δολοφόνησε τον Αλέξη Γρηγορόπουλο, πιθανόν να περάσει και στα ψιλά, αν η Αστυνομία σκληρύνει τις μεθόδους της και μας «προστατεύει» αποτελεσματικότερα.

Μέχρι το επόμενο κρούσμα που θα μας συγκλονήσει. Γιατί όπως είπε κι ο Πάσχος Μανδραβέλης στην Καθημερινή της Κυριακής «Σ' αυτή τη χώρα είμαστε επαγγελματίες συγκλονισμένοι.»

Συγκλονιζόμαστε και σήμερα απ' τις ειδήσεις για τα ύψη που θα εκτοξευθεί το Χριστουγεννιάτικο Τραπέζι. Απ' όσο όμως θυμάμαι τον εαυτό μου, κάθε Χριστούγεννα, Πάσχα και Καθαρή Δευτέρα συνηθίζουμε να «συγκλονιζόμαστε» για το ίδιο ακριβώς πράγμα. Κι ακούμε στα νέα για την εγκληματικότητα τα ίδια πανομοιότυπα πράγματα: «Ανθρωποκυνηγητό εξαπέλυσε η Αστυνομία για τη σύλληψη των κακοποιών».

Αλλά, αφού ταυτόχρονα μαθαίνουμε ότι άνοιξαν και οι χιονοδρομικές πίστες του Παρνασσού και των Γρεβενών και τα Πρωϊνάδικα και τα Μεσημεριανάδικα ζουν ακόμη και βασιλεύουν, ίσως η κρίση δεν είναι τόσο σοβαρή. Ή μήπως το αντίθετο;

Έχουμε τους πολιτικούς που εμείς εκλέξαμε και τα δικά μας χαρακτηριστικά φέρουν. Το να τα φορτώνουμε όλα σε αυτούς είναι άηθες.

Προς τι λοιπόν ο αποτροπιασμός της κοινής γνώμης, όταν ο Υπουργός Παιδείας το βράδυ του Σαββάτου της 6ης Δεκεμβρίου βρισκόταν σε λαϊκό κέντρο; Μήπως η πλειοψηφία των Ελλήνων συχνάζει σε κοντσέρτα του Μάλερ και ξημεροβραδιάζεται ακούγοντας μουσική κουαρτέττων εγχόρδων;

Ή έγιναν οι γέροντες άρδην χεβυμεταλλάδες για να αφουγκραστούν καλύτερα τα αιτήματα της νεολαίας; Αν έγιναν χεβυμεταλλάδες, ας προσέξουν καλά μην τους φύγει η καραμπογιά απ' το μαλλί και ξεπροβάλλει καμιά άσπρη τρίχα, γιατί θα γίνει ο χαμός.

Εκτός κι αν εμφανιστούν πρόωρα άσπρες τρίχες στην κόμη της νεολαίας απ' τα βάσανα που θα τους φέρει μια θέση στο δημόσιο, όταν οι χεβυμεταλλάδες γονείς τους γλείψουν πειστικά το μπάρμπα απ' την Κορώνη (είτε χεβυμεταλλά είτε fan των κλαρίνων είτε οπαδό μουσικής πεθαμενατζίδικης). Απίστευτο και όμως αληθινό! Συμβαίνει! Μπρρρρ!

Υ.Γ. Άκουσα κάποιες ανεπιβεβαίωτες φήμες ότι ο Άγιος Βασίλης δε θα φέρει φέτος στη νεολαία Play Station 3 και Nintendo. Πιάστηκε ως κουκουλοφόρος με τους επτά νάνους της Χιονάτης και πάει για εξακρίβωση στοιχείων. Αλλά δεν πειράζει. Πειράζει; Όταν όλη η νεολαία είναι σε τέτοιο βαθμό συνειδητοποιημένη πολιτικά, όπως σήμερα, απορρίπτει η ίδια αυτά τα καταναλωτικά ξεράσματα ομοίως και τις μάρκες στα επαναστατικά της ρούχα.

© Ελένη Καλλιανέζου, Αθήνα 23 Δεκεμβρίου 2008